Բրիտանացիները տասնյակ տարիներ շարունակ լրտեսել են իսրայելցի պաշտոնյաներին. Էդվարդ Սնոուդեն

ԱՄՆ հատուկ ծառայությունների նախկին աշխատակից Էդվարդ Սնոուդենի՝ ֆրանսիական Le Monde լրատվակայքին փոխանցած փաստաթղթերի համաձայն՝ բրիտանական հատուկ ծառայությունները տարիներ շարունակ լրտեսել են Իսրայելի բարձրաստիճան պաշտոնյաներին:

Մասնավարապես բրիտանական «Կառավարական կապերի կենտրոնը» (GCHQ) ամերիկյան «Ազգային անվտանգության գործակալության» (NSA) հետ համագործակցությամբ լրտեսել են իսրայելցի պաշտոնյաներին  թե Երուսաղեմում, թե արտասահմանում:

Լրտեսվել են սպառազինություն արտադրող մասնավոր կազմակերպություններ, միջազգային համագործակցության համար պատասխանատու պետական գերատեսչություններ, համալսարանական հետազոտական կենտրոններ, ինչպես նաև տարբեր երկրներում դիվանագիտական առաքելություններ:

Le Monde-ի հարցմանը լրտեսման մեջ մեղադրվող ծառայություններից GCHQ –ն պատասխանել է, որ իրենց համար երկար տարիների քաղաքականություն է հետախուզության հարցերում մեկնաբանություններ չտալը: Իրենց գործողությունները խիստ իրավական դաշտում են և ամբողջությամբ համատեղելի են մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի հետ: Ծառայությունը գտնվում է Պետքարտուղարության, հետախուզական ծառայությունների հանձնակատարի և խորհրդարանի հետախուզության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի խիստ վերահսկողության տակ:

Իսկ ամերիկյան NSA-ը պատասխանել է, որ իրենց գործողությունները խիստ իրավական դաշտում են:

Նշենք, որ Էդուարդ Սնոուդենը աշխատել է ամերիկյան «Կենտրոնական հետախուզական վարչությունում» և «Ազգային անվտանգության գործակալությունում», սակայն 2013-ին լրագրողներին է փոխանցել հատուկ ծառայությունների գործունեության մասին գաղտնի փաստաթղթեր: Դրանք ԱՄՆ քաղաքացիների և այլ երկրների ղեկավարների մասշտաբային հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնալսման և էլեկտրոնային նամակագրությանը հետևելու ապացույցներ են:

Նա մասնավորապես հանրության համար բացահայտել էր PRISM կոչված հետախուզական ծրագիրը, որը թույլ էր տալիս արդյունավետ կերպով տեղեկություններ կուտակել համացանցային օգտատերերի ու բջջային կապի բաժանորդների մասին։

Nouvelles révélations de @Snowden dans @lemondefr : la NSA espionne les téléphones portables sur les vols Air France https://t.co/bDCv7ISakT

— Olivier Tesquet (@oliviertesquet) December 7, 2016

Միացյալ Նահանգներում Սնոուդենը մեղադրվում է լրտեսության և պետական գույքի յուրացման մեջ:  Նշվում է, որ Սնոուդենը առևանգել է շուրջ 1,7 մլն էլեկտրոնային գաղտնի փաստաթղթեր, որոնք կապ ունեն ԱՄՆ հետախուզական գործողությունների հետ։

2014-ից Սնոուդենն ապրում է Ռուսաստանում՝ կառավարության շնորհած 3-ամյա կեցության իրավունքով: ԱՄՆ վերադառնալու դեպքում նրան սպառնում է մինչև 30 տարվա բանտարկություն: Սնոուդենի գործունեությանը կարող եք ծանոթանալ այս հղումով: