2 թուրքական, 3 իսրայելական․ աշխարհի Top 100 ռազմարդյունաբերական ընկերությունները. SIPRI

Դեկտեմբերին ստոկհոլմյան SIPRI ինստիտուտը հրապարակել է 2017 թ. աշխարհում ամենաշատ ռազմական արտադրանք վաճառած 100 ընկերությունների ցանկը: Ցուցակում կա 42 ամերիկյան, 10 ռուսական, 2 թուրքական, 3 իսրայելական և 1 ուկրաինական ընկերություն: Միայն ԱՄՆ-ին բաժին է ընկնում զենքի ընդհանուր վաճառքի շուրջ 57 տոկոսը (226.6 մլրդ դոլար):

*Ցուցակում ընդգրկված չեն Չինաստանի ընկերությունները:  SIPRI-ն նշում է՝ իրենք հստակ տվյալներ չեն գտել, սակայն չինական 3 ընկերություն կարող է հայտնվել լավագույն տասնյակում: Բացի այդ, նմանատիպ ցուցակները ինչ-որ չափով հարաբերական են, որովհետև ցուցակ կազմողները հիմնականում հիմնվում են միայն բաց աղբյուրների տվյալների վրա:

ՌՈւՍԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2017 թ. ամենաշատ ռազմական արտադարանք վաճառած 100 երկրի ցանկում կա 10 ռուսաստանյան ընկերություն: Մեծամասամբ դրանք կորպորացիաներ են, որոնց կազմում տարբեր ընկերություններ են: Ռուսաստանին բաժին է ընկել համաշխարհային զենքի վաճառքի 9,5 տոկոսը (37,7 մլրդ ԱՄՆ դոլար):

Վերջին տարում այս ընկերություններում զգալիորեն աճել են ռազմական արտադրանքի վաճառքի ծավալները: SIPRI-ի նախորդ տարվա  տվյալներով՝ 2016-ին Ռուսատանի բաժինը եղել է զենքի համաշխարհային վաճառքի 7,1 տոկոսը (26,6 մլրդ ԱՄՆ դոլար), իսկ 2015 -ին՝ 3,8 տոկոսը:

Առաջին անգամ թոփ տասնյակում տեղ է զբաղեցրել Ս-400 զենիթահրթիռային համալիրներն արտադրող «Ալմազ-Անտեյ» ընկերությունը, որը 2016-ին 13-րդն էր (նախնական հաշվարկով եղել է 24-րդ հորիզոնականում)։ Այս տարին այն 10-րդն է։

«Միավորված ավիաշինական կորպորացիան» այս տարի այն զբաղեցնում է 14-րդ հորիզոնականը՝ 6 մլրդ 440 մլն դոլարի ռազմական արտադրանքով, որը կազմում է ընկերության ընդհանուր վաճառքի 83 տոկոսը։

 

 

 

 

Ընկերություն վաճառք (մլն $)
14. Объединенная авиастроительная корп. 6440
15. Объед. судостроительная корп. 4980
10. Алмаз-Антей 8570
29. Вертолеты России 2910
23. Тактическое ракетное вооружение 3170
34. Высокоточные комплексы 2830
40. Объед. двигателестр. корп. 2570
66. Уралвагонзавод 1340
52. «Концерн Радиоэлектронные технологии» 2060
47. Russian Electronics 2140

ԹՈւՐՔԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

100 խոշորագույն ընկերությունների ցուցակում են նաև թուրքական «Ասելսան», «ԹԱԻ», ընկերությունները: «Թուրքական ավիաշինական ընկերությունն» (ԹԱԻ) արտադրում է օրինակ «Աթաք» հարվածային ուղղաթիռը, «Անքա» ԱԹՍ-ն, «Հյուրքուշ» ուսումնամարտական ինքնաթիռը։ Այս տարի այն 1 մլրդ 220 մլն ռազմական արտադրանքի վաճառքով զբաղեցրել է 70-րդ հորիզոնականը և 7 հորիզոնականով բարելավելով դիրքերը: Ընկերությունը բացի այս արտահանել է նաև ոչ ռազմական արտադրանք, որը կազմել է ընդհանուր արտահանման ընդամենը 14 տոկոսը:

Ի դեպ, վերջերս հայտնի էր դարձել, որ ԹԱԻ ընկերությունը կհամագործակցի Ադրբեջանի գիտությունների ակադեմիայի հետ։

2016-ի համեմատ 7 հորիզոնականով բարձրացել է նաևՀՕՊ, ՌէՊ, հրետանային համակարգեր արտադրող«Ասելսան» ընկերությունը` 1 մլրդ 420 մլն ԱՄՆ դոլարի ռազմական արտադրանքի վաճառքով զբաղեցնելով 61-րդ հորիզոնականը: ԹԱԻ-ի համեմատ՝ «Ասելսանը» ավելի շատ ռազմական արտադրանք է վաճառել՝ ընդհանուր վաճառքի 97 տոկոսը:

Ընկերություն 2017 (ռազմ., մլն $) 2016 (ընդհնուր, մլն $)
61. Aselsan 1420 1101
70. Turkish Aerospace Industries 1220 1028

Ամիսներ առաջ Defense News հարթակի հրապարակած TOP 100 ընկերությունների ցանկում կային նաև «ՍԹՄ» և «Ռոքեթսան» ընկերությունները՝ 97-րդ և 96-րդ հորիզոնականներում։

ԻՍՐԱՅԵԼԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

TOP 100 ռազմարդյունաբերական ընկերությունների ցանկում կա իսրայելական 3 ընկերություն, որոնք համագործակցում են Ադրբեջանի հետ, զենք վաճառում նրանց:

Ընկերություն Եկամուտ (մլն $)
28. Elbit Systems 3220
41. Israel Aerospace Industries 2480
45. Rafael Advanced Defense Systems 2210

Բաց աղբյուրներից հայտնի դարձած տվյալներով՝ նշված 3 ընկերությունները Ադրբեջանին վաճառել են առնվազն հետևյալ զինտեխնիկան՝

  • Elbit Systems — Lynx (Լինքս) համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր, 120 մմ տրամաչափի Cardom ականանետներ, ղեկավարման համակարգեր, Hermes 450 և 900 հետախուզական ԱԹՍ-ներ։ Ընկերությունը նաև արդիականացրել է Ադրբեջանի Տ-72 տանկերը: 
  • Israel Aerospace Industries — Barak-8 ԶՀՀ-ներ, Harop մահապարտ, Heron հետախուզական ԱԹՍ-ներ, Skystar 300 աերոստատներ, Ընկերությունն արդիականացրել է Ադրբեջանի Մի-17 ուղղաթիռները:
  • Rafael Advanced Defense Systems — Spike LR հակատանկային հրթիռային համալիրներ:

Հավելենք, որ SIRPI-ի մեկ այլ զեկույցի համաձայն՝ Ադրբեջանի ներկրումներին բաժին է ընկնում 2013-2017 թթ Իսրայելի արտահանած ամբողջ սպառազինության 13 տոկոսը: Այս ցուցանիշով Ադրբեջանը զիջում է միայն Հնդկաստանին (49 %):

ԱՄԵՐԻԿՅԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Ինչպես գրեթե միշտք աշխարհում խոշորագույն ռազմարդյունաբերական ընկերությունն ամերիկյան Lockheed Martin-ն է՝ 44 մլրդ 920 մլն դոլարի ռազմական արտադրանքով: Ընկերության ռազմական արտադրանքի վաճառքն ընդհանուր վաճառքի 88 տոկոսն է:

Երկրորդ հորիզոնականում ամերիկյան մեկ այլ խոշոր խաղացող է՝ Boeing ընկերությունը: Ընկերությունը 2017 թ. վաճառել է 26 մլրդ 930 մլն դոլարի ռազմական արտադրանք, որը սակայն ընդհանուր վաճառքի ընդամենը 29 տոկոսն է։

Լավագույնների տասնյակում են նաև ամերիկյան Raytheon, BAE Systems, Northrop Grumman, General Dynamics ընկերությունները։


Գրաֆիկում ներկայացված է 2017 թ. զենքի համաշխարհային վաճառքի տարաբաշխումն ըստ պետությունների: Թուրքիան «այլ» բաժնում է` Ավստրալիայի, Բրազիլիայի, Կանադայի, Լեհաստանի, Սինգապուրի, Իսպանիայի, Շվեցարիայի, Շվեդիայի, Ուկրաինայի և մի շարք այլ երկրների հետ: Միայն նշված երկրներին բաժին է ընկնում համաշխարհային զենքի վաճառքի 1 %-ից քիչ բաժինը:

Աղյուսակում համեմատված են նաև 2017 և 2016 թվականներին ռազմական նշանակության արտադրանքներից ստացած եկամուտները՝ (SIPRI-ի զեկույցից)

Մեկնաբանել

Ձեր էլ. փոստի հասցեն չի հրատարակվելու: Պարտադիր դաշտերը նշված են *